Leiðarhólmssamþykkt
Leiðarhólmssamþykkt var samþykkt sem gerð var 10. maí 1513, á þriggja hreppa þingi á Leiðarhólmi í Dölum.[1] Hún var liður í baráttu íslenskra höfðingja við kirkjuvaldið og beindist gegn biskupunum, Gottskálk Nikulássyni Hólabiskupi og Stefáni Jónssyni Skálholtsbiskupi.[2] Samþykktin kom í kjölfar Vatnsfjarðarmála.
Þeir sem stóðu fyrir samþykktinni voru höfðingjarnir Björn Guðnason í Ögri og Jón Sigmundsson lögmaður. Þeir höfðu báðir átt í miklum deilum við biskupana; Jón við Gottskálk og Björn við Stefán, og var það Björn sem samdi skjalið. Með undirskrift sinni skuldbundu menn sig til að þola biskupum ekki ójöfnuð, en þó skyldi farið að kirkjulögum. Biskupar höfðu áratugina á undan gerst stöðugt ásælnari í eignir höfðingja og meðal annars dæmt suma til eignamissis fyrir frændsemishjónabönd og önnur siðferðisbrot. Tókst Gottskálk á endanum að hafa mestallar eignir Jóns lögmanns af honum en Birni gekk betur að halda hlut sínum.
Tilvísanir
breyta- ↑ „Skálmöld á Íslandi“. Nýr stormur. 2.12.1966. bls. 8-9.
- ↑ „Sauðlauksdalsannáll“. Annálar 1400-1800. 6. bindi. Hið íslenzka bókmenntafélag. 1987. bls. 364–365.