Tyrkneska

Tyrkneska (Türkçe, borið fram [tyɾktʃe]) er tyrkískt tungumál og þar af leiðandi eitt af hinum umdeildu altísku tungumálum. Hún er mest töluð í Tyrklandi en einnig af minni hópum á Kýpur, í Grikklandi og Austur-Evrópu, auk þess að vera töluð af nokkrum milljónum innflytjenda í Vestur-Evrópu. Tyrkneska er útbreiddasta tyrkíska málið og 65–73 milljónir manna hafa málið að móðurmáli. 85 af hundraði íbúa Tyrklands hafa tyrknesku að fyrsta máli en 12 kúrdísku. Eftirliggjandi 3 prósent deilast á um 30 mál sem sum hver eru milljónamál töluð í nágrannalöndunum svo sem armenska eða arabíska en mörg eru smámál á hverfanda hveli og í hættu á að leggjast af. Rætur tungumálsins má rekja til Mið-Asíu, þar sem fyrstu skrifin ná aftur um tæp 1.200 ár. Í vesturátt eru áhrifin aðallega af Ottómantyrknesku — sem er afsprengi tyrknesku tungunnar og var notuð í Ottómanstórveldinu og breiddist út samhliða því. Tyrkneska hefur verið rituð með latínuletri frá 1928 en var áður rituð með arabísku letri. Nafnorð í tyrknesku hafa sex föll. Enginn ákveðinn greinir er í málinu en ákveðni er oft sýnd með notkun þolfalls. Persónufornafn þriðju persónu greinir ekki milli kynja. Í ritmálinu táknar ufsilon venjulega joð, venjulegt sé (c) 'dj', setillu sé (ç) 'tj', setillu ess 'sj'. U táknar ú og tvípunkts ü táknar u (líkt og í þýsku). Ge með boga fyrir ofan (ğ) er yfirleitt hljóðlaust.

Tyrkneska Türkçe
Málsvæði	Tyrklandi, Búlgaríu, Kýpur, Grikklandi, Makedóníu, Kósovó, Rúmeníu, Aserbaídsjan og í innflytjendasamfélögum í Þýskalandi, Frakklandi, Hollandi, Austurríki, Úsbekistan, Bandaríkjunum, Belgíu og Sviss
Heimshluti	Tyrkland, Kýpur, Balkanskagi og Kákasusfjöll
Fjöldi málhafa	75-83 milljónir
Sæti	15-16
Ætt	Altaískt (umdeilt)  Tyrkískt   Suðvesturtyrkískt   Vestur Oghuz    tyrkneska
Opinber staða
Opinbert tungumál	Tyrkland
Stýrt af	Tyrknesku tungumálasamtökunum
Tungumálakóðar
ISO 639-1	tr
ISO 639-2	tur
SIL	TUR
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode.

Nokkrar setningar og orð

Türkçe	Íslenska
Selam, merhaba	Halló
İyi günler	Góðan daginn
İyi akşamlar	Gott kvöld
Tanıştığıma memnun oldum	Gaman að hitta þig
Türkçe konuşuyorum	Ég tala tyrknesku
Türkçe/İzlandaca konuşamıyorum	Ég tala ekki tyrknesku/íslensku
Evet	Já
Hayır	Nei
Nasılsınız? (formlegt)	Hvað segirðu gott?
Nasılsın? (óformlegt)	Hvað segirðu gott?
İyiyim	Ég segi allt gott
(Çok) Teşekkür ederim	Takk (fyrir)
Adınız nedir? (formlegt)	Hvað heitirðu?
Adın ne(-dir)? (óformlegt)	Hvað heitirðu?
(Benim) adım ...	Ég heiti ...
Hoşçakal	Bless

Persónufornöfn í tyrknesku

	eintala			fleirtala
	1	2	3	1	2	3
nefnifall	ben	sen	o	biz	siz	onlar
þolfall	beni	seni	onu	bizi	sizi	onları
þágufall	bana	sana	ona	bize	size	onlara
staðarfall	bende	sende	onda	bizde	sizde	onlarda
sviptifall	benden	senden	ondan	bizden	sizden	onlardan
eignarfall	benim	senin	onun	bizim	sizin	onların

  Þessi tungumálagrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.