Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva

árleg söngvakeppni, haldin af meðlimum European Broadcasting Union (EBU).
(Endurbeint frá Eurovision Song Contest)

Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva (enska: Eurovision Song Contest; franska: Concours Eurovision de la chanson) er alþjóðleg söngvakeppni sem er haldin árlega af Sambandi evrópskra sjónvarpsstöðva. Hvert þátttökuland sendir inn frumsamið lag til að flytja í beinni útsendingu í keppninni og gefur lögum hinna landanna stig til að ákvarða sigurvegara.

Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva
Einnig þekkt sem
  • Eurovision Song Contest
  • Eurovision
  • ESC
TegundSöngvakeppni
Búið til afSamband evrópskra sjónvarpsstöðva
Byggt áSanremo tónlistarhátíðin
FrummálEnska og franska
Fjöldi þátta
  • 68 keppnir
  • 104 beinar útsendingar
Framleiðsla
Lengd þáttar
  • ~2 klukkutímar (undanúrslit)
  • ~4 klukkutímar (úrslit)
Útsending
Sýnt24. maí 1956 (1956-05-24)í dag
Græna herbergið í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva í Rotterdam árið 2021.

Keppnin hefur verið haldin árlega síðan 1956 (fyrir utan 2020), sem gerir hana að langlífustu alþjóðlegu tónlistarkeppninni og eina af langlífustu sjónvarpsþáttum sem hafa verið gerðir. Keppnin er byggð á Sanremo tónlistarhátíðinni sem hefur verið haldin í Ítalíu síðan árið 1951. Sjónvarpsstöðvar sem eru virkir meðlimir í Sambandi evrópskra sjónvarpsstöðva og aðrar sem hafa fengið til þess boð hafa þátttökurétt í keppninni. Til og með 2024 hafa 52 lönd tekið þátt að minnsta kosti einu sinni.

Hver sjónvarpsstöð sendir eitt frumsamið lag sem er þrjár mínútur að lengd eða styttra sem er svo flutt í beinni útsendingu af söngvara eða allt að sex manna hópi 16 ára og eldri. Hvert land gefur 1-8, 10 og 12 stig til tíu uppáhalds laga sinna, byggt á skoðunum dómnefndar landsins og áhorfenda í landinu. Lagið sem fær flest stig sigrar keppnina.

Auk flutnings frá keppendum fara einnig fram opnunaratriði og ýmis skemmtiatriði. Þekktir flytjendur sem hefur komið fram sem skemmtiatriði eru Cirque du Soleil, Madonna, Justin Timberlake, Mika og Rita Ora. Keppnin hófst sem stakur kvöldviðburður, en hefur stækkað eftir því sem ný lönd hafa bæst við (þar á meðal lönd utan Evrópu, eins og Ísrael og Ástralía) sem leiddi til þess að undankeppni var bætt við árið 2004, og annarri undankeppni árið 2008.

Til og með 2024 hefur Þýskaland tekið oftast þátt, en það hefur tekið þátt á hverju ári frá upphafi, nema árið 1996 þegar landið komst ekki upp úr forvalinu. Írland og Svíþjóð eiga metið yfir flesta sigra, með sjö sigra hvort í heildina.

Hefð er fyrir því að keppnin sé haldin í því landi sem sigraði árið á undan og gefur því landi tækifæri til að kynna landið sem ferðamannastað. Þúsundir áhorfenda mæta á hverju ári, ásamt blaðamönnum sem fjalla um alla hluta keppninnar, þar á meðal æfingar á staðnum, blaðamannafundi með keppendum, auk annarra tengdra viðburða og sýninga í borginni sem keppnin er haldin í. Samhliða almenna Eurovision lógóinu er einstakt þema venjulega skapað fyrir hvert ár.

Keppnin hefur verið sýnd í löndum í öllum heimsálfum og hefur verið aðgengileg í gegnum opinbera vefsíðu keppninnar síðan 2001. Árlega horfa hundruð milljóna áhorfenda á keppnina um allan heim. Að koma fram í keppninni hefur oft gefið flytjendum aukinn árangur í heimalandi sínu og í sumum tilfellum langvarandi árangri á heimsvísu. Nokkuð af söluhæsta tónlistarfólki heims hefur keppt í gegnum tíðina, þar á meðal ABBA, Celine Dion, Julio Iglesias, Cliff Richards og Olivia Newton-John.

Sigurvegarar

breyta

Framlag Íslands til keppninnar

breyta

Ísland tók fyrst þátt árið 1986 og taflan hér að neðan sýnir nafn lags og flytjanda og það sæti sem framlagið hlaut í lokakeppninni.

Merkingar
1 Fyrsta sæti
2 Annað sæti
3 Þriðja sæti
Síðasta sæti
Framlag valið en ekki keppt
Ár Flytjandi Lag
Lag (L) og texti (T)
Tungumál Úrslit U.úrslit
Sæti Stig Sæti Stig
1986 ICY Gleðibankinn
L/T: Magnús Eiríksson
íslenska 16 / 20 19 Engin undankeppni
1987 Halla Margrét Hægt og hljótt
L: Valgeir Guðjónsson
íslenska 16 / 22 28
1988 Beathoven Þú og þeir (Sókrates)
L/T: Sverrir Stormsker
íslenska 16 / 21 20
1989 Daníel Ágúst Það sem enginn sér
L/T: Valgeir Guðjónsson
íslenska 22 / 22 0
1990 Stjórnin Eitt lag enn
L: Hörður G. Ólafsson; T: Aðalsteinn Ásberg Ásgeirsson
íslenska 4 / 21 124
1991 Stefán & Eyfi Draumur um Nínu
L/T: Eyjólfur Kristjánsson
íslenska 15 / 22 26
1992 Heart 2 Heart Nei eða já
L: Friðrik Karlsson, Grétar Örvarsson; T: Stefán Hilmarsson
íslenska 7 / 23 80
1993 Inga Þá veistu svarið
L: Jon Kjell Seljeseth; T: Friðrik Sturluson
íslenska 13 / 25 42 Kvalifikacija za Millstreet
1994 Sigga Nætur
L: Friðrik Karlsson; T: Stefán Hilmarsson
íslenska 12 / 25 49 Engin undankeppni
1995 Björgvin Halldórsson Núna
L: Björgvin Halldórsson, Ed Welch; T: Jón Örn Marinóson
íslenska 15 / 23 31
1996 Anna Mjöll Sjúbídú
L/T: Anna Mjöll Ólafsdóttir, Ólafur Gaukur Þórhallsson
íslenska 13 / 23 51 10 / 29 59
1997 Páll Óskar Minn hinsti dans
L: Páll Óskar, Trausti Haraldsson; T: Páll Óskar
íslenska 20 / 24 18 Engin undankeppni
1998 Tók ekki þátt
1999 Selma Björnsdóttir All Out of Luck
L: Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson, Sveinbjörn I. Baldvinsson; T: Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson
enska 2 / 23 146 Engin undankeppni
2000 Einar Ágúst & Telma Tell Me!(„Hvert sem er“)
L: Örlygur Smári; T: Örlygur Smári, Sigurður Örn Jónsson
enska 12 / 24 45
2001 Two Tricky Angel(„Birta“)
L: Einar Bárðarson, Magnús Þór Sigmundsson; T: Einar Bárðarson
enska 22 / 22 3
2002 Tók ekki þátt
2003 Birgitta Haukdal Open Your Heart(„Segðu mér allt“)
L: Birgitta Haukdal; T: Hallgrímur Óskarsson
enska 8 / 26 81 Engin undankeppni
2004 Jónsi Heaven(„Himinn“)
L: Sveinn Rúnar Sigurðsson; T: Magnús Þór Sigurðsson
enska 19 / 24 16 Topp 11 árið fyrr[c]
2005 Selma Björnsdóttir If I Had Your Love
L:Þ. Þorvaldsson, Vignir Vigfússon; T: Selma Björnsdóttir, Linda Thompson
enska Komst ekki áfram 16 / 25 52
2006 Silvía Nótt Congratulations(„Til hamingju Ísland“)
L: Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson
enska 13 / 23 62
2007 Eiríkur Hauksson Valentine Lost(„Ég les í lófa þínum“)
L: Sveinn Rúnar Sigurðsson; T: Peter Fenner
enska 13 / 28 77
2008 Eurobandið This Is My Life(„Fullkomið líf“)
L: Örlygur Smári; T: Páll Óskar, Peter Fenner
enska 14 / 25 64 8 / 19 68
2009 Jóhanna Guðrún Is It True?
L/T: Óskar Páll Sveinsson, Chris Neil, Tinatin
enska 2 / 25 218 1 / 18 174
2010 Hera Björk Je ne sais quoi
L/T: Örlygur Smári, Hera Björk
enska, franska 19 / 25 41 3 / 17 123
2011 Vinir Sjonna Coming Home(„Aftur heim“)
L: Sigurjón Brink; T: Þórunn Erna Clausen
enska 20 / 25 61 4 / 19 100
2012 Greta Salóme & Jónsi Never Forget(„Mundu eftir mér“)
L/T: Greta Salóme
enska 20 / 26 46 8 / 18 75
2013 Eyþór Ingi Ég á líf
L/T: Örlygur Smári, Pétur Örn Guðmundsson
íslenska 17 / 26 47 6 / 17 72
2014 Pollapönk No Prejudice(„Enga fordóma“)
L: Heiðar Örn Kristjánsson; T: Heiðar Örn Kristjánsson, Haraldur Freyr Gíslason, John Grant
enska 15 / 26 58 8 / 16 61
2015 María Ólafsdóttir Unbroken(„Lítil skref“)
L: Ásgeir Orri Ásgeirsson, Pálmi Ragnar Ásgeirsson, Sæþór Kristjánsson; T: Ásgeir Orri Ásgeirsson, Pálmi Ragnar Ásgeirsson, Sæþór Kristjánsson, María Ólafsdóttir
enska Komst ekki áfram 15 / 17 14
2016 Greta Salóme Hear Them Calling(„Raddirnar“)
L/T: Greta Salóme
enska 14 / 18 51
2017 Svala Paper(„Ég veit það“)
L: Svala Björgvinsdóttir, Einar Egilsson, Lester Mendez, Lily Elise; T: Svala Björgvinsdóttir, Lily Elise
enska 15 / 18 60
2018 Ari Ólafsson Our Choice(„Heim“)
L/T: Þórunn Erna Clausen
enska 19 / 19 15
2019 Hatari Hatrið mun sigra
L/T: Hatari
íslenska 10 / 26 232 3 / 17 221
2020 Daði og Gagnamagnið Think About Things(„Gagnamagnið“)
L/T: Daði Freyr
enska Keppni aflýst[d]
2021 Daði og Gagnamagnið 10 Years
L/T: Daði Freyr
enska 4 / 26 378 2 / 17 288
2022 Systur Með hækkandi sól
L/T: Lovísa Elísabet Sigrúnardóttir
íslenska 23 / 25 20 10 / 17 103
2023 Diljá Power(„Lifandi inní mér“)
L/T: Diljá, Pálmi Ragnar Ásgeirsson
enska Komst ekki áfram 11 / 16 44
2024 Hera Björk Scared of Heights(„Við förum hærra“)
L/T: Ásdís María Viðarsdóttir, Michael Burek, Jaro Omar, Ferras Alqaisi
enska 15 / 15 3

Neðanmálsgreinar

breyta
  • Keppnin er einnig stundum kölluð Eurovision, ESC eða Evróvision en sá titill er tvíræður. Einnig hefur keppnin verið nefnd Evrópusöngvakeppnin.[1]
  • RÚV og Íslensk málstöð hefur mælt með að menn segi Evrósjón (eða - en síður - Evróvisjón). Meginrökin eru þau að Evrópa heitir ekki Júrópa á íslensku, heldur Evrópa með vaffi.
  • Árið 1969 voru fjögur lönd sigurvegarar keppninnar, því að þá voru engar reglur til um hvað gera skyldi ef jafntefli kæmi upp.
  • Írland og Svíþjóð hafa unnið keppnina oftast eða 7 sinnum.
  • Árið 1993 var haldin undankeppni þar sem að nokkur lönd kepptu sem voru úr Júgóslavíu og eitt land úr Sovétríkjunum og nokkur önnur lönd sem voru sjálfstæð á tíma hinna landana.Löndin sem unnu og komust til Millstreet voru Króatía, Slóvenía og Bosnía og Hersegóvína. Keppnin var haldin í Slóveníu 3. apríl 1993. Þetta er fyrsta undankeppni Eurovision í sögunni þegar að lönd keppa saman.
  • Árið 1973 sendi Noregur lag sem var sungið á 12 tungumálum; ensku, frönsku, spænsku, ítölsku, hollensku, írsku, þýsku, hebresku, bosnísku (Júgóslavía), finnsku, sænsku og norsku. Lagið var með ensku nafni, „It's Just a Game“. Noregur var nr. 5 í röðinni en Ísrael var nr. 17. Ísrael var að gera frumþáttöku, þannig að Noregur var hálfgerðlega fyrsta landið til að syngja á hebresku í Eurovision.
  • Árið 1977 var Túnis í sæti nr. 4 í röðinni til að syngja í London en sjónvarpsstöðin dró þátttökuna til baka. Sagt er að þau vildu ekki keppa við Ísrael. Sé það rétt þá gerðist það árið 2005 að Líbanon ætlaði að taka þátt en hætti við af sömu ástæðum og það er staðfest.
  • COVID-19 faraldurinn gerði það að verkum að keppninni var aflýst árið 2020.

Athugasemdir

breyta
  1. Niðurstöðurnar fyrir keppnina árið 1956 eru ekki vitaðar, aðeins var sigurvegarinn kynntur.
  2. Í keppninni árið 1969 voru fjórir sigurvegarar. Engar reglur voru þá til um bráðabana og voru þar af leiðandi öll löndin talin sem sigurvegarar.
  3. Samkvæmt þáverandi reglum Eurovision komust öll topp-10 löndin, ásamt „Stóru Fjóru“ löndunum, sjálfkrafa áfram í úrslit næstkomandi ár. Sem dæmi, ef Þýskaland og Frakkland væru innan topp-10 sætanna, fengju löndin í ellefta og tólfta sæti pláss í úrslitunum árið eftir með þeim löndum sem voru líka innan topp-10.
  4. Keppnin árið 2020 var aflýst vegna COVID-19 faraldursins.

Tilvísanir

breyta

Tenglar

breyta